Co powinieneś wiedzieć o adaptacji w żłobku?
Wrzesień - miesiąc adaptacji w żłobku.
Z perspektywy dziecka nowe miejsce będzie ciekawe - inaczej wyposażone, dające większe pole do zabawy i odkrywania nowych rzeczy, niż te w domu. Z drugiej strony bez rodziców będzie czuło się niepewnie. Najpewniej na rozstania z nimi zareaguje płaczem i niepokojem. Pamiętaj, że dla dziecka przystosowanie się do żłobka to także przyzwyczajenie się do nowych zasad i innej formy opieki. Nagle maluch musi pamiętać o rzeczach, o które wcześniej nie musiał dbać.
Z dzisiejszego wpisu dowiesz się, jak wygląda adaptacja w żłobku, jaką rolę w niej pełni rodzic, a jaką Ty jako opiekun, od czego zależy szybkość zaadaptowania się dziecka do nowych warunków oraz z jakimi trudnościami możesz się spotkać. Miłej lektury!
Jak przebiega adaptacja w żłobku?
Nie podam Ci uniwersalnej instrukcji przebiegu adaptacji - każdy żłobek wypracowuje własne zasady. Adaptacja w żłobku trwa od 6 dni do nawet 3 miesięcy. Jej celem jest oswojenie dziecka ze żłobkiem. Główną zasadą jest stopniowe wydłużanie czasu, które dziecko spędza w żłobku bez obecności rodzica.
Opiszę najczęściej wykorzystywany schemat adaptacji.
KROK 1: dziecko razem z rodzicem zapoznaje się ze żłobkiem, personelem, innymi dziećmi przed rozpoczęciem właściwego pobytu
KROK 2: przez kilka pierwszych dni rodzic towarzyszy dziecku w prowadzonych przez Ciebie zajęciach; czas jego pobytu stopniowo się skraca
Zaobserwuj w tym czasie, jak dziecko radzi sobie z różnych sytuacjach, jakie relacje panują pomiędzy nim a rodzicem.
Dni adaptacyjne to także czas dla rodziców, którzy mają możliwość obserwacji opiekuna, sposobów jego działania z dziećmi, nabrania zaufania do placówki. To czynnik niezwykle ważny w procesie przystosowywania się dziecka do nowego środowiska, gdyż emocje rodziców w naturalny sposób udzielają się dzieciom.
Dobrą praktyką jest zorganizowanie spotkania z rodzicami, na którym poznają opiekunów/nauczycieli oraz rytm dnia, w którym będzie funkcjonowało ich dziecko (warto podpowiedzieć rodzicom, żeby w miarę możliwości zachowali żłobkowy rytm dnia dziecka w domu).
KROK 3 dziecko pozostaje w żłobku bez towarzystwa rodzica - początkowo rodzic odbiera je po 5 godzinach pobytu, stopniowo wydłuża się czas dziecka, który dziecko spędza w żłobku bez rodzica
Od czego zależy adaptacja?
Każde dziecko będzie potrzebowało innego czasu na zaadaptowanie się nowych warunków. Łatwość lub trudność adaptacji zależy od:
poziomu rozwoju dziecka,
środowiska rodzinnego dziecka
czy żłobek ma dobry plan na adaptację
tego, jak przebiega proces adaptacji
Poziom rozwoju dziecka
Prościej, chodzi o stopień zależności dziecka wobec rodziców.
Początkowo dziecko jest zależne od rodzica w każdej kwestii. Tylko rodzic jest w stanie na bieżąco spełniać jego potrzeby fizyczne i emocjonalne t.j. zaspokojenie głodu, przebranie pieluszki, przytulenie, reagowanie na płacz. Dlatego podstawowym zadaniem niemowlaka jest nawiązanie relacji z rodzicem. Wraz ze zdobywaniem sprawności fizycznej dziecko staje się coraz bardziej niezależne. Samo jest w stanie sięgnąć po zabawkę, która go interesuje, potrafi zakomunikować innym swoje potrzeby. Im większe umiejętności w tym zakresie ma dziecko, tym łatwiej mu będzie zaadaptować się do nowych warunków - nie potrzebuje, by rodzic pośredniczył pomiędzy nim a innymi ludźmi.
Środowisko rodzinne
Ściśle wiąże się to z tzw. stylem przywiązania dziecka.
Styl przywiązania wynika z wczesnych doświadczeń więzi z rodzicem. Jakie to doświadczenia? Tak, jak wyżej - głównie chodzi o reakcje rodzica na potrzeby dziecka. Jeśli rodzic zaspakaja potrzeby dziecka, nabiera ono zaufania, że świat jest dla niego bezpiecznym miejscem (bezpieczny styl przywiązania). Im mniej dziecko ufa "światu", tym trudniej będzie mu się zaadaptować do nowych warunków. W innym artykule opowiem Ci o tym, jak rozpoznać styl przywiązania dziecka oraz jakie ma konsekwencje na jego rozwój i zachowanie.
Sposób przebiegu procesu adaptacji
W skrócie? Przebieg adaptacji zależy od Ciebie, rodzica i placówki, w której pracujesz.
Co możesz zrobić, by ułatwić dziecku adaptację?
Bądź ciepły/-a i życzliwy/-a wobec dziecka. Podejdź do niego z empatią i zrozumieniem, zaproponuj wsparcie. Nie każ dziecka za jego emocje, bo są one naturalne. Zareaguj, gdy płacze, - kucnij , spróbuj nawiązać kontakt wzrokowy, zapytaj o to, jak się czuje, opowiedz o tym, że rozumiesz jego emocje. Zapewnij, że jest bezpieczne, że teraz spędza czas z Tobą i innymi dziećmi, przypomnij, że rodzic przyjdzie po niego np. po obiedzie. Zaproponuj zabawkę/zabawę, pomóż mu zaangażować się w jakąś czynność. Poproś rodzica, żeby dziecko przyniosło ze sobą jakąś zabawkę, żeby miało ze sobą "kawałek domu".
Trudności w adaptacji
Podczas adaptacji możesz z spotkać się z:
tym, że dziecko nie będzie chciało jeść w żłobku
będzie miało problemy ze snem np. będzie się wybudzać, nie będzie chciało spać samemu
regresem w zakresie fizjologicznym – moczenie w dzień i w nocy
wycofaniem/ biernością/ apatią w żłobku i nadaktywnością w domu
agresją
obrażaniem się na mamę i tatę,
Zachowania te może przejawiać zarówno w żłobku, jak i w domu.
O sposobach radzenia sobie z trudnymi dziecięcymi emocjami dowiesz się w kolejnym poście.
Zaproszenie:
Jeden klik dzieli Cię od zostania opiekunem w żłobku. Na kursie dowiesz się między inny o dziecięcych potrzebach i emocjach, wytłumaczymy Ci jak wygląda rozwój dziecka i powiemy, jakie znaczenie ma to dla Twojej pracy.
Do następnego przeczytania!
Paulina